Postępowania przetargowe w ramach Podstawowego Interesu Bezpieczeństwa Państwa (PIBP)
Postępowania przetargowe prowadzone z uwzględnieniem Podstawowego Interesu Bezpieczeństwa Państwa (PIBP) stanowią szczególną kategorię zamówień publicznych, w których nadrzędnym celem nie jest konkurencyjność, lecz ochrona strategicznych interesów RP, np. w zakresie obronności, bezpieczeństwa wewnętrznego, łączności krytycznej czy cyberbezpieczeństwa.
1. Podstawa prawna
Zastosowanie procedury PIBP opiera się na:
- art. 346 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) – umożliwiającym państwom członkowskim podejmowanie wyjątkowych środków dla ochrony ich podstawowych interesów bezpieczeństwa narodowego.
- ustawie Prawo zamówień publicznych (PZP) – która dopuszcza stosowanie niestandardowych trybów udzielania zamówień, jeżeli uzasadnione jest to ważnym interesem bezpieczeństwa.
Dzięki tej podstawie prawnej, Polska może ograniczyć konkurencję w wybranych przetargach lub przeprowadzić zamówienie z wolnej ręki, pod warunkiem, że spełnione zostaną wymogi proceduralne i merytoryczne.
2. Kto może wziąć udział w postępowaniu PIBP?
Udział w postępowaniach z klauzulą PIBP mogą brać wyłącznie podmioty, które:
- Spełniają warunki wskazane w specyfikacji zamówienia (najczęściej są to: odpowiednie doświadczenie, zdolności produkcyjne, referencje z sektora obronnego);
- Posiadają koncesję na obrót specjalny lub wytwarzanie wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (zgodnie z ustawą z dnia 13 czerwca 2019 r.);
- Dysponują ważnym Świadectwem Bezpieczeństwa Przemysłowego (ŚBP) potwierdzającym zdolność do ochrony informacji niejawnych (jeśli przetarg zawiera elementy niejawne);
- Mogą wykazać się zgodnością systemu zarządzania jakością z normami AQAP lub ISO 9001, jeśli jest to wymagane.
3. Gdzie znaleźć informacje o przetargach z klauzulą PIBP?
Choć przetargi PIBP nie zawsze są publikowane w otwarty sposób (ze względu na ich szczególny charakter), wiele z nich ogłaszanych jest w oficjalnych rejestrach i platformach:
Platforma e-Zamówienia
To główne narzędzie publikacji zamówień publicznych w Polsce, w tym przetargów obronnych i zamkniętych: 👉 https://ezamowienia.gov.pl
Aby znaleźć zamówienia z sektora obronności:
- Wejdź w zakładkę „Ogłoszenia”,
- Skorzystaj z filtrów tematycznych, wpisując np. „obrona”, „amunicja”, „sprzęt wojskowy”,
- Lub wyszukaj zamówień zgodnie z trybem: „z wyłączeniem PZP” (czyli zamówienia niejawne lub PIBP).
Dodatkowo:
Część zamówień może być prowadzona wewnętrznie przez MON, Inspektorat Uzbrojenia, Agencję Uzbrojenia lub inne jednostki wojskowe – wówczas informacje trafiają do wybranych wykonawców na podstawie procedur wewnętrznych (tzw. zapytania kierowane do ograniczonego grona podmiotów).
4. Procedura przetargowa PIBP – co ją wyróżnia?
- Odstępstwa od pełnej jawności – uzasadnione ochroną bezpieczeństwa państwa.
- Możliwość ograniczenia liczby wykonawców – do tych, którzy spełniają specjalne warunki udziału (np. koncesja, ŚBP, certyfikaty jakości).
- Tryb negocjacyjny lub zamówienia z wolnej ręki – dopuszczalne w sytuacjach, gdzie klasyczna procedura przetargowa mogłaby naruszyć bezpieczeństwo narodowe.
5. Przykłady zastosowania PIBP
- Zakupy sprzętu wojskowego (np. systemów łączności, radarów, dronów taktycznych),
- Modernizacje i dostawy wyposażenia specjalnego dla służb mundurowych,
- Usługi kryptograficzne, cyberbezpieczeństwo i analizy strategiczne.